Thế nào là cấp dưỡng - nuôi dưỡng?

Cấp dưỡng

Nuôi dưỡng

Khái niệm 

Cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định của Luật Hôn nhân gia đình 2014

Nuôi dưỡng là việc một người chăm sóc, đáp ứng những nhu cầu cần thiết cho người được nuôi dưỡng nhằm tạo điều kiện duy trì và phát triển cuộc sống của người đó.

Chủ thể 

Nghĩa vụ cấp dưỡng và nghĩa vụ nuôi dưỡng quan hệ nội tại với nhau. Vì thế cả hai nghĩa vụ có cùng chủ thể, là những người có mối quan hệ đặc biệt. Cụ thể đó là mối quan hệ huyết thống , quan hệ nuôi dưỡng và quan hệ hôn nhân. Căn cứ luật Hôn nhân gia đình 2014 những người có nghĩa vụ nuôi dưỡng và cấp dưỡng với nhau gồm:

- Cha mẹ và con;

- Anh chị em với nhau;

- Ông bà và cháu;

- Cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu với nhau;

Đối tượng được cấp dưỡng, nuôi dưỡng

- Người chưa thành niên

- Người đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình

Điều kiện phát sinh nghĩa vụ

Mối quan hệ cấp dưỡng phát sinh khi người có nghĩa vụ cấp dưỡng không sống chung ( không sống chung một mái nhà, không cùng chung nơi đăng ký hộ khẩu thường trú và không có cùng một quỹ tiêu dùng) với người được cấp dưỡng

Phát sinh mối quan hệ nuôi dưỡng khi người có nghĩa vụ nuôi dưỡng sống chung (chung một mái nhà, cùng chung nơi đăng ký hộ khẩu thường trú và có cùng một quỹ tiêu dùng chung) với người được nuôi dưỡng

Đặc điểm

- Quan hệ cấp dưỡng là quan hệ tài sản gắn liền với nhân thân với người có nghĩa vụ cấp dưỡng. Căn cứ quy định tại Điều 117.1 Luật Hôn nhân gia đình 2014 “Nghĩa vụ cấp dưỡng không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không thể chuyển giao cho người khác.”

- Quan hệ cấp dưỡng không mang tính đền bù tương đương, không có tính tuyệt đối và không diễn ra đồng thời. 

- Người có nghĩa vụ nuôi dưỡng mà trốn tránh nghĩa vụ thì phải có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng. Dựa vào quy định tại Điều 107.2 Luật Hôn nhân gia đình 2014 “Trong trường hợp người có nghĩa vụ nuôi dưỡng trốn tránh nghĩa vụ thì theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức được quy định tại Điều 119 của Luật này, Tòa án buộc người đó phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của Luật này.”

- Vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng sẽ không được hưởng thừa kế. Tại Điều 621.1.c Bộ luật dân sự năm 2015 đã quy định cụ thể về các trường hợp không được hưởng quyền di sản “Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản”