Trong quan hệ kinh doanh thương mại, luôn tồn tại yếu tổ rủi ro ảnh hưởng đến việc giao kết, thực hiện hợp đồng. Vì vậy, để hoạt động này diễn bình thường và đảm bảo quyền lợi của các bên trong hợp đồng thương mại được đảm bảo, pháp luật đã quy định các loại chế tài thương mại.
Đặc điểm về các loại chế tài thương mại
Theo quy định của Điều 292 Bộ luật thương mại năm 2005 quy định: Chế tài trong hoạt động thương mại là sự gánh chịu hậu quả bất lợi của bên vi phạm hợp đồng trong thương mại. Hành vi vi phạm trong thương mại thương mại có thể là không thực hiện, thực hiện không đầy đủ hoặc không đúng nghĩa vụ theo thỏa thuận của các bên trong họp đồng thương mại hoặc theo quy định của pháp luật.
Tùy vào từng trường hợp cụ thể, mức độ vi phạm khác nhau mà các chủ thể có thể phải chịu những loại chế tài thương mại khác nhau. Sau đây Luật sư DFC xin đưa ra các trường hợp để bạn đọc tham khảo.
- Buộc thực hiện đúng quy định của hợp đồng: Có hành vi vi phạm, có lỗi của bên vi phạm
Đặc điểm: Bên bị vi phạm yêu cầu bên vi phạm thực hiện đúng nghĩa vụ hoặc sử dụng các biện pháp khác để thực hiện hợp đồng và bên vi phạm phải chịu chi phí phát sinh từ hành vi vi phạm đó. Ngoài ra, bị đơn có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại và xử phạt vi phạm nhưng không được áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả khác. Trường hợp bên bị vi phạm không thực hiện chế tài thương mại này trong thời gian do bên bị vi phạm ấn định thì bên bị vi phạm có thể áp dụng chế tài thương mại khác để bảo vệ quyền lợi.
- Phạt vi phạm điều khoản hợp đồng: Có hành vi vi phạm, do lỗi của bên vi phạm, có sự thỏa thuận giữa các bên trong hợp đồng.
- Phạt vi phạm quy định hợp đồng: Có hành vi vi phạm, có lỗi của bên vi phạm, có thỏa thuận giữa các bên trong hợp đồng.
Đặc điểm: Bên vi phạm sẽ trả cho bên bị vi phạm 1 khoản tiền nhất định do các bên thỏa thuận trong hợp đồng. Các bên tự thỏa thuận về việc phạt hợp đồng, tuy nhiên mức phạt vi phạm hợp đồng không vượt quá 8% giá trị phần nghĩa vụ bị vi phạm.
- Buộc phải bồi thường thiệt hại: Áp dụng để khôi phục bù đắp những lợi ích vật chất xảy ra do hành vi thực hiện của bên bị vi phạm.
Đặc điểm: Có vi phạm, có thiệt hại trên thực tế, có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả, lỗi của người phạm tội. Nếu các bên không thỏa thuận phạt vi phạm thì bên bị vi phạm chỉ có quyền yêu cầu bên vi phạm bồi thường thiệt hại (không quá 8%). Nếu các bên có thỏa thuận phạt vị phạm thì bên bị vi phạm có quyền áp dụng cả 2 chế tài bồi thường thiệt hại và phạt vi phạm
- Tạm ngừng thực hiện nội dung hợp đồng: Hành vi vi phạm mà các bên đã thoả thuận là điều kiện để đình chỉ thực hiện hợp đồng, bên đình chỉ thực hiện hợp đồng phải thông báo cho bên kia về việc tạm ngừng thực hiện, trường hợp không báo trước mà gây thiệt hại cho bên kia thì phải bồi thường.
- Đình chỉ thực hiện nội dung hợp đồng: Xảy ra hành vi vi phạm mà các bên thỏa thuận là điều kiện để đình chỉ hợp đồng. Khi hợp đồng đã đình chỉ thực hiện thì các bên chấm dứt nghĩa vụ từ thời điểm 1 bên nhận được thông báo đình chỉ. Bên đã thực hiện nghĩa vụ có quyền yêu cầu bên kia thanh toán hoặc thực hiện các nghĩa vụ tương ứng. Bên bị thiệt hại có quyền yêu cầu bồi thường theo quy định của pháp luật.
- Huỷ bỏ hợp đồng trái quy định: là hình thức theo đó 1 bên chấm dứt thực hiện nghĩa vụ và làm cho hợp đồng không có hiệu lực từ thời điểm các bên giao kết.
- Các biện pháp khác do các bên thoả thuận không trái với nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên và tập quán thương mại quốc tế quy định.
Như vậy, trong quan hệ thương mại, các bên có thể thỏa thuận với nhau chế tài xử lý vi phạm khi các bên tiến hành giao kết hợp đồng vi phạm. Khi một trong các bên vi phạm có thể sẽ phải chịu các hình thức chế tài thương mại nêu trên trừ trường hợp được miễn trách nhiệm theo quy định thương mại. Nếu các bên không tự nguyện thực hiện có thể yêu cầu Tòa án hoặc trọng tài giải quyết.
Trên đây là những tư vấn sơ bộ của Luật sư DFC về "Chế tài thương mại". Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào về thủ tục này hãy liên hệ đến chúng tôi, DFC luôn sẵn sàng giải đáp và tháo gỡ mọi vướng mắc của bạn một cách nhanh chóng và chuyên nghiệp nhất. Quý khách hàng muốn được tư vấn, hỗ trợ, tìm hiểu thêm vui lòng kết nối đến số 19006512 hoặc gửi thư đến địa chỉ luatsudfc@gmail.com để được trợ giúp.
LS. Lê Minh Công