Câu hỏi:
Đại diện theo pháp luật và đại diện theo ủy quyền khác nhau ở điểm nào?
Luật sư tư vấn:
Đại diện theo pháp luật là đại diện do pháp luật quy định hoặc do cơ quan nhà nước quyết định (Điều 140 BLDS).
Đại diện theo ủy quyền là đại diện được xác lập theo sự ủy quyền của người đại diện và người được đại diện (Điều 142 BLDS).
Hai quan hệ đại diện trên khác nhau ở những điểm tiêu biểu sau:
* Thứ nhất, căn cứ xác lập quan hệ đại diện:
Quan hệ đại diện theo pháp luật được xác lập do quy định của pháp luật hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định (Điều 140 BLDS). Ví dụ: Luật Doanh nghiệp 2014 quy định trong công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên thì giám đốc (hoặc tổng giám đốc) có thể làm người đại diện theo pháp luật của công ty nếu điều lệ công ty không có quy định khác.
Quan hệ đại diện theo ủy quyền được xác lập theo sự ủy quyền, thỏa thuận ý chí giữa người đại diện và người được đại diện (Điều 142 BLDS). Ví dụ: Chị A ủy quyền cho anh B đi nộp thuế giá trị gia tăng.
* Thứ hai, năng lực hành vi dân sự đầy đủ của người đại diện.
Trong đại diện theo pháp luật thì người đại diện phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Chẳng hạn, trong một pháp nhân thì mọi hoạt động của công ty được thể hiện thông qua hành vi của người đại diện, giám đốc là người đại diện theo pháp luật của công ty, thì giám đốc phải là người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
Trong quan hệ đại diện theo ủy quyền, người đại diện không nhất thiết phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Ví dụ: Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi có thể là người đại diện theo ủy quyền trừ trường hợp pháp luật quy định giao dịch phải do người từ đủ 18 tuổi trở lên xác lập (Khoản 2, điều 143 BLDS 2005).
* Thứ ba, hình thức đại diện.
Đối với đại diện theo pháp luật thì hình thức đại diện do pháp luật quy định hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định.
Đối với đại diện theo ủy quyền, hình thức ủy quyền sẽ do các bên thỏa thuận trừ trường hợp pháp luật quy định việc ủy quyền phải được lập thành văn bản (Khoản 2 điều 143 BLDS). Tùy từng trường hợp mà hợp đồng có thể bằng miệng, bằng văn bản,..
* Thứ tư, phạm vi đại diện.
Người đại diện theo pháp luật có quyền thực hiện mọi giao dịch dân sự vì lợi ích của người được đại diện được pháp luật thừa nhận, không làm ảnh hưởng tới lợi ích của người được đại diện trừ trường hợp pháp luật hoặc cơ quan nhà nước có quy định khác (Điều 144 BLDS)
Người đại diện theo ủy quyền thực hiện công việc dựa trên sự phạm vi (nội dung công việc, thời hạn thực hiện) đã được xác lập giữa hai bên.
