Hôn nhân là sự tự nguyện xác lập mối quan hệ gắn bó từ hai phía nam nữ và dựa trên nền tảng là tình yêu. Quan hệ hôn nhân và gia đình được xác lập, thực hiện theo quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ.

            Để đảm bảo cho một quan hệ hôn nhân ấm no, tiến bộ, hạnh phúc và thực hiện được đầy đủ chức năng của mình, bên cạnh các quy định về điều kiện kết hôn, Luật HN&GĐ năm 2014 quy định các trường hợp cấm kết hôn, theo đó, nam nữ dù đủ tuổi kết hôn và không bị mất năng lực hành vi dân sự thì vẫn có thể bị từ chối đăng kí kết hôn nếu rơi vào trường hợp cấm kết hôn của luật hôn nhân và gia đình năm 2014. Các trường hợp cấm kết hôn theo luật hiện hành là:

           * Kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo:

            Kết hôn giả tạo là việc lợi dụng kết hôn để xuất cảnh, nhập cảnh, cư trú, nhập quốc tịch Việt Nam, quốc tịch nước ngoài; hưởng chế độ ưu đãi của nhà nước hoặc để đạt được mục đích khác mà không nhằm mục đích xây dựng gia đình.

            Ly hôn giả tạo là việc lợi dụng ly hôn để trốn tránh nghĩa vụ tài sản, vi phạm chính sách, pháp luật về dân số hoặc để đạt được mục đích khác mà không nhằm mục đích khác mà không nhằm mục đích chấm dứt hôn nhân.

           * Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn:

            Tảo hôn là việc lấy vợ, lấy chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn. Theo đó, việc kết hôn khi nam chưa đủ 20 tuổi, nữ chưa đủ 18 tuổi được gọi là tảo hôn.

            Cưỡng ép kết hôn là việc đe dọa, uy hiếp tinh thần, hành hạ, ngược đãi, yêu sách của cải hoặc hành vi khác để buộc người khác phải kết hôn trái với ý muốn của họ.

            Lừa dối kết hôn là việc một trong hai người kết hôn đã nói sai sự thật về người đó làm cho người kia tưởng làm mà kết hôn hoặc một trong hai người kết hôn đã hứa hẹn làm việc gì đó có lợi cho người kia làm người đó đồng ý kết hôn.

             Cản trở kết hôn là việc đe dọa, uy hiếp tinh thần, hành hạ, ngược đãi, yêu sách của cải hoặc hành vi khác để ngăn cản việc kết hôn của người có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của luật này.

            * Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ. Hành vi này vi phạm chế độ một vợ một chồng và sẽ bị xử phạt theo quy định tại Nghị định số 110/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã.

            * Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng.

            - Những người có cùng dòng máu về trực hệ là những người có quan hệ huyết thống, trong đó người này sinh ra người kia kế tiếp nhau.

            - Những người có họ trong phạm vi ba đời là những người cùng một gốc sinh ra gồm cha mẹ là đời thứ nhất; anh, chị, em cùng cha, mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai; anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì là đời thứ ba.