Xâm phạm quyền tác giả là gì? Các hành vi xâm phạm phổ biến và cách phòng tránh theo Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành

1. Xâm phạm quyền tác giả là gì?

Xâm phạm quyền tác giả là hành vi của tổ chức, cá nhân sử dụng, sao chép, phân phối, công bố, chỉnh sửa tác phẩm mà không được tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả cho phép, trừ một số trường hợp được pháp luật cho phép.

Xâm phạm có thể xảy ra với hầu hết các loại hình tác phẩm như:

• Bài viết, sách, kịch bản

• Hình ảnh, tranh, bản vẽ

• Video, phim, âm nhạc

• Phần mềm, chương trình máy tính

• Tác phẩm kiến trúc, mỹ thuật ứng dụng…

Theo Luật Sở hữu trí tuệ, mọi hành vi xâm phạm đều có thể bị xử lý dân sự – hành chính – hình sự tùy mức độ xâm phạm. 

2. Các hành vi xâm phạm quyền tác giả phổ biến

      Căn cứ Điều 28 Luật SHTT 2005 (sửa đổi bổ sung 2009, 2019, 2022) có thể chia các hành vi xâm phạm quyền tác giả phổ biến thành các nhóm như: 

2.1. Nhóm hành vi xâm phạm quyền nhân thân

1. Chiếm đoạt quyền tác giả – Tự nhận mình là tác giả dù không sáng tạo tác phẩm.

2. Mạo danh tác giả – Ghi sai tên tác giả hoặc cố tình gắn tên người khác.

3. Công bố tác phẩm trái phép – Đăng tải, phát hành khi chưa được chấp thuận.

4. Xuyên tạc, cắt xén, sửa chữa tác phẩm – Làm sai lệch nội dung, ảnh hưởng danh dự tác giả.

2.2. Nhóm hành vi xâm phạm quyền tài sản

5. Sao chép tác phẩm trái phép – Copy toàn bộ hoặc từng phần tác phẩm.

6. Làm tác phẩm phái sinh không xin phép – Chuyển thể, cải biên, biên soạn trái phép.

7. Sử dụng vào mục đích thương mại không được phép – Dùng nhạc, ảnh, video trong kinh doanh.

8. Phát sóng hoặc truyền đạt trái phép – Đăng video, livestream phim, bóng đá không xin phép.

9. Phân phối bản sao trái phép – In sách lậu, bán phần mềm lậu, nhân bản ghi âm – ghi hình.

2.3. Nhóm hành vi công nghệ – Internet

10. Xóa, thay đổi thông tin quản lý quyền – Gỡ watermark, logo, metadata.

11. Phá biện pháp kỹ thuật bảo vệ tác phẩm – Crack phần mềm, phá mã DRM.

2.4. Nhóm hành vi gián tiếp hỗ trợ xâm phạm

12. Làm trung gian hỗ trợ vi phạm – Cung cấp website, server chứa nội dung lậu.

13. Nhập khẩu bản sao trái phép – Mang vào Việt Nam bản sao vi phạm từ nước ngoài.

3. Cách nhận biết một hành vi có xâm phạm quyền tác giả hay không? 

Để xác định hành vi có xâm phạm hay không, cần xem xét 5 vấn đề sau:

• Tác phẩm có thuộc đối tượng bảo hộ?

• Ai đang là tác giả hoặc chủ sở hữu hợp pháp của tác phẩm?

• Hành vi có thuộc Điều 28 Luật SHTT?

• Việc sử dụng đã xin phép hoặc trả thù lao chưa?

• Có thuộc trường hợp ngoại lệ Điều 25 không?
  Ví dụ: trích dẫn hợp lý, sử dụng cho mục đích giảng dạy – nghiên cứu.

4. Ví dụ thực tế về hành vi xâm phạm quyền tác giả

• Copy bài SEO và chỉnh sửa nhẹ → vẫn là sao chép → xâm phạm.

• Dùng nhạc bản quyền trên TikTok để kiếm tiền → vi phạm quyền tài sản.

• Livestream phim, bóng đá trên Facebook → truyền đạt trái phép.

• Xóa logo ảnh và đăng lên fanpage → xâm phạm quyền nhân thân.

5. Doanh nghiệp cần làm gì để tránh xâm phạm quyền tác giả?

• Chỉ sử dụng tác phẩm khi được cấp phép bằng văn bản.

• Kiểm tra nguồn gốc và quyền sở hữu trước khi đăng tải.

• Ký hợp đồng sử dụng tác phẩm có bản quyền.

• Lưu trữ hồ sơ chứng minh đã được cấp phép.

• Tham khảo luật sư uy tín trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ khi có tranh chấp hoặc nghi ngờ vi phạm.

6. Liên hệ Luật sư DFC – Hỗ trợ xử lý xâm phạm quyền tác giả

• Tư vấn xác định hành vi xâm phạm.

• Gửi thông báo yêu cầu gỡ nội dung vi phạm.

• Đại diện làm việc, thương lượng với bên vi phạm.

• Khởi kiện, yêu cầu bồi thường thiệt hại.

• Bảo vệ quyền tác giả cho doanh nghiệp, cá nhân sáng tạo nội dung.

Website: www.luatsudfc.vn
Hotline/Zalo: 0913.348.538
Email: congtyluatdfc@gmail.com