Trong hoạt động xây dựng, mô hình chủ đầu tư – nhà thầu chính – nhà thầu phụ rất phổ biến. Tuy nhiên, cũng vì mô hình “chuỗi thanh toán” này mà nhiều nhà thầu phụ rơi vào tình huống:

Nhà thầu chính không thanh toán vì lý do chủ đầu tư chưa chuyển tiền.

Vậy lý do này có hợp pháp không? Và nhà thầu phụ phải đòi thế nào để lấy được tiền?
Luật sư DFC giải thích chi tiết dưới đây.

1. Nhà thầu chính lấy lý do “chủ đầu tư chưa trả” để không thanh toán – có đúng luật?

KHÔNG.
Theo Luật Xây dựng, Luật Thương mại, và hợp đồng nguyên tắc giữa các bên:

✔ Nghĩa vụ thanh toán là nghĩa vụ độc lập của từng hợp đồng.
✔ Nhà thầu chính phải trả cho nhà thầu phụ, bất kể chủ đầu tư đã trả hay chưa.
✔ Việc chủ đầu tư chậm thanh toán không phải là căn cứ hợp pháp để nhà thầu chính trốn tránh trách nhiệm.

???? Điều 351 Bộ luật Dân sự: "Bên có nghĩa vụ phải thực hiện đúng và đầy đủ nghĩa vụ, không được viện dẫn lý do bên thứ ba không thực hiện nghĩa vụ để từ chối thực hiện."

Do đó, việc nhà thầu chính không trả tiền là vi phạm hợp đồng.

2. Những rủi ro khi nhà thầu phụ không yêu cầu thanh toán kịp thời

Nếu không xử lý ngay, nhà thầu phụ sẽ gặp các rủi ro:

• Bị kéo dài thời gian thanh toán 3–6 tháng hoặc lâu hơn.

• Nhà thầu chính có thể “mất khả năng thanh toán”.

• Chủ đầu tư và nhà thầu chính chuyển sang tranh chấp, khiến nhà thầu phụ bị “kẹt” giữa 2 bên.

• Khó thu thập chứng cứ nghiệm thu, khối lượng thực tế sau thời gian dài.

➡️ Càng để lâu, khả năng thu hồi nợ càng giảm.

3. Cách đòi tiền nhà thầu đúng pháp luật – hiệu quả nhất

Bước 1: Kiểm tra lại hợp đồng và hồ sơ nghiệm thu

• Hợp đồng thầu phụ quy định thời hạn thanh toán?

• Có điều khoản “chủ đầu tư chưa trả – nhà thầu được hoãn trả”?
  → Thường không có, và điều khoản này vô hiệu nếu trái luật.

• Hồ sơ nghiệm thu có đầy đủ hay chưa?

➡️ Đây là căn cứ quan trọng để khẳng định nghĩa vụ thanh toán của nhà thầu chính.

Bước 2: Gửi văn bản yêu cầu thanh toán theo đúng quy định

Văn bản cần ghi rõ:

• Số tiền phải thanh toán

• Thời hạn (3–5 ngày)

• Căn cứ pháp lý, giấy tờ nghiệm thu

• Chỉ rõ trách nhiệm: nhà thầu chính phải thanh toán theo hợp đồng, không phụ thuộc chủ đầu tư

Gửi bằng:
???? Bưu điện bảo đảm
???? Email doanh nghiệp
???? Zalo có xác nhận hoặc biên bản gửi trực tiếp

➡️ Đây là bằng chứng quan trọng khi khởi kiện.

Bước 3: Đề nghị tổ chức thương lượng – có luật sư tham gia

Luật sư sẽ:

• Phân tích rủi ro pháp lý nếu nhà thầu chây ì

• Xác định căn cứ buộc thanh toán

• Đưa ra phương án thanh toán theo đợt (nếu doanh nghiệp cần dòng tiền)

• Ghi nhận kết quả bằng biên bản thương lượng

➡️ 70% vụ việc được DFC giải quyết xong chỉ bằng thương lượng.

Bước 4: Lập hồ sơ và tiến hành khởi kiện (nếu cần thiết)

Nhà thầu phụ có thể:

✔ Khởi kiện nhà thầu chính

Dựa vào hợp đồng thầu phụ → đòi toàn bộ số tiền + lãi chậm trả + phạt hợp đồng.

✔ Yêu cầu phong tỏa tài khoản, tài sản (nếu có căn cứ)

→ Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo Bộ luật Tố tụng Dân sự.

✔ Khởi kiện chủ đầu tư (nếu có thỏa thuận 3 bên)

➡️ Mục tiêu: lấy lại tiền nhanh nhất và ít thiệt hại nhất.

4. Kinh nghiệm thực chiến của DFC trong các vụ nợ xây dựng

Từ thực tế nhiều vụ việc, DFC khuyến nghị:

• Luôn yêu cầu nghiệm thu theo từng đợt – không dồn 1 lần.

• Luôn có biên bản bàn giao, nhật ký thi công, chứng cứ hiện trường.

• Luôn tách riêng hợp đồng thầu phụ và thanh toán độc lập.

• Luôn có thư cảnh báo pháp lý trước khi nộp đơn khởi kiện.

➡️ Những kỹ năng này giúp nhà thầu lấy lại công nợ nhanh, gọn, hợp pháp.

5. Kết luận

Nhà thầu chính không thể lấy lý do “chủ đầu tư chưa thanh toán” để từ chối thanh toán cho nhà thầu phụ.
Doanh nghiệp hoàn toàn có thể đòi lại tiền bằng biện pháp thương lượng — hoặc khởi kiện, nếu cần thiết.

???? Luật sư DFC – Hỗ trợ thu hồi công nợ xây dựng trên toàn quốc
Tel: 0913.348.538
Web: www.thunodfc.com – www.luatsudfc.vn