Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc tranh chấp hợp đồng trong lĩnh vực xây dựng, trong đó việc tranh chấp vì vi phạm tiến độ, chất lượng trong thi công công trình xảy ra khá phổ biến. Luật sư DFC đã nhận được 1 email cần tư vấn về trường hợp này. Sau đây chúng tôi xin được tư vấn chi tiết như sau:
Công ty TNHH quốc tế HV tại Quảng Ngãi đã kí hợp đồng thi công xây dựng số 09/2019/TCXD-HVTP với Công ty CP CKXD TP ở Hà Nội về việc thực thi công công trình xây dựng nhà máy sản xuất và gia công đá của Công ty HV với các nội dung chính sau:
Thi công đúng hồ sơ thiết kế: Công ty TP thi công xây dựng công trình theo đúng hồ sơ thiết kế được phê duyệt số: HVU00001/2019, bộ đơn giá chào thầu được duyệt, đảm bảo chất lượng thi công công trình, sử dụng vật tư, thiết bị đầu vào phải đúng quy cách. Giá trị hợp đồng: Tổng giá trị hợp đồng trọn gói là: 43.662.279.000 đồng, Đã bao gồm thuế GTGT. Chất lượng và các yêu cầu kỹ thuật : Công ty Tín Phát T&T phải thực hiện đúng thiết kế; đảm bảo sự bền vững và chính xác các kết cấu xây dựng, đảm bảo tiến độ thi công và an toàn vệ sinh môi trường. Thời hạn thực hiện hợp đồng: 07 tháng ( bảy tháng),công ty TP có trách nhiệm đảm bảo tiến độ thi công đã thỏa thuận, tiến độ thi công từng hạng mục được đính kèm phụ lục hợp đồng. Biện pháp đảm bảo thực hiện hợp đồng: Công ty TP phải làm chứng thư bảo lãnh thanh toán tạm ứng bởi một tổ chức tín dụng uy tín, nội dung thư bảo lãnh được công ty HV. Thanh toán, quyết toán hợp đồng: Việc thanh toán căn cứ vào biên bản nghiệm thu, điều kiện nghiệm thu tuân theo quy định về chất lượng quản lý công trình, công ty HV sẽ thực hiện nghiệm thu theo từng công việc, từng hạng mục thi công và chỉ thực hiện nghiệm thu khi đảm bảo thiết kế, chất lượng và đạt các tiêu chuẩn quy định. Trách nhiệm, quyền lợi của Công ty HV: Công ty HV có quyền chấm dứt hợp đồng với nhà thầu thi công xây dựng theo quy định của pháp luật, yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định pháp luật; Không thanh toán giá trị khối lượng không đảm bảo chất lượng hoặc khối lượng phát sinh không hợp lý...Trách nhiệm, quyền lợi của Công ty TP : Thực hiện theo đúng hợp đồng đã ký kết; Bồi thường thiệt hại khi vi phạm hợp đồng; Chịu phạt vi phạm hợp đồng nếu chậm tiến độ thi công như hai bên đã thỏa thuận...
Thực hiện thi công công trình trên, về trách nhiệm của Công ty HV; công ty HV đã tạm đầy đủ thậm chí ứng vượt để hỗ trợ vốn cho nhà thầu thi công đúng tiến độ(số tiền tạm ứng 9,2 tỷ); tuy nhiên Công ty TP đã vi phạm nghiêm trọng tiến độ, chất lượng công trình. Theo quy định công trình phải thi công xong và bàn giao vào sau 7 tháng, nhưng hết thời gian quy định; công ty TP mới thi công được 50% tiến độ, khối lượng công việc. Mặt khác chất lượng cũng không đảm bảo, các hạng mục thi công không đáp ứng chất lượng, thi công không đúng hồ sơ thiết kế. Trong quá trình triển khai công trình, kỹ thuật của Công ty HV nhiều lần nhắc nhở kiến nghị yêu cầu nhà thầu tăng ca,bố trí thêm nhân lực, thiết bị máy móc đẩy nhanh tiến độ thi công để hoàn thành công trình theo yêu cầu. Nhưng, phía nhà thầu TP không đáp ứng được; do đó Công ty HV muốn đơn phương hủy đồng không tiếp tục cho Công ty TP thi công, hoàn trả lại tiền tạm ứng sau khi đối trừ khối lượng đã thực hiện, yêu cầu bàn giao lại mặt bằng để Công ty HV thuê đơn vị khác có năng lực thực hiện. Sau nhiều lần đám phán, thuyết phục nhưng công ty TP không chịu rời công trình, bàn giao mặt bằng; nên Công ty HV đã nhờ luật sư DFC chúng tôi tư vấn trợ giúp.
Tư vấn khi vi phạm tiến độ, chất lượng trong thi công công trình
Sau khi nghiên cứu hồ sơ tài liệu, trao đổi làm rõ bản chất sự việc; chúng tôi tư vấn, đưa ra hướng giải quyết cho Công ty HV như sau:
Thứ nhất, Công ty HV kiểm tra lại toàn bộ các tài liệu biên bản nghiệm thu các hạng mục công trình để xác định thời điểm nghiệm thu chậm hơn tiến độ so với quy định. Đồng thời, rà soát việc Công ty HV đã gửi văn bản hoặc thông báo cho công ty TP về việc chậm tiến độ hay chưa. Nếu có tài liệu nghiệm thu chứng minh về việc chậm tiến độ và việc chậm đã được cùng với văn bản thông báo thì mới đủ căn cứ cơ sở để xem xét việc dừng hợp đồng với đơn vị thi công. Trường hợp chưa có, công ty HV cần có buổi làm việc và lập biên bản với đơn vị thi công để xác định lại tiến độ các hạng mục đã hoàn thành và tiến độ toàn bộ dự án để làm cơ sở.
Thứ hai, khi hoàn thiện được các công việc trên; Công ty HV gửi văn bản thông báo đến nhà thầu về việc vi phạm tiến độ công trình, và đề nghị hai bên sắp xếp lịch làm việc để xem giải quyết vấn đề vi phạm trên. Tuy nhiên, để họ đồng ý làm việc và đồng ý xác nhận việc chậm tiến độ không phải việc dễ làm. Công ty HV cần phải khéo léo trong việc gửi văn bản cũng như trong kỹ năng trao đổi, đàm phán. Nếu không Công ty TP sẽ từ chối, không chịu đến làm việc về nội dung này.
Thứ ba, nếu đã thực hiện tốt công việc bước hai nhưng nhà thầu không làm việc, công ty HV sẽ gửi văn bản thông báo việc châm dứt hợp đồng. Đồng thời cần thông báo cho họ khoảng thời gian chuẩn bị để tháo dỡ di chuyển máy móc thiết bị ra khỏi công trình. Quá thời gian trên, nếu đơn vị thi công không rời khỏi sẽ tổ chức phong tỏa, niêm phong công trình và nhờ cơ quan chức năng đến cưỡng chế yêu cầu di rời.
Thứ tư, công ty HV cần chuẩn bị hoàn tất hồ sơ khởi kiện, chuyển chuyển hồ sơ vụ việc ra tòa án nhân dân có thẩm quyền để yêu cầu công ty TP bồi thường thiệt hại, nếu cố tình vi phạm và các bên không có hướng giải quyết.
Công ty cần có kiểm tra năng lực thi công, tính pháp lý của nhà thầu trước khi ký kết hợp đồng và chuyển tiền tạm ứng.
Trong hợp đồng quy định, nhà thầu phải có bảo lãnh của Ngân hàng đối với tiền tạm ứng thì Công ty HV mới tạm ứng. Thế nhưng thực tế triển khai, Chủ đầu tư là Công ty HV vẫn cho nhà thầu tạm ứng mà không cần bảo lãnh theo quy định. Hệ quả là, càng thi công nhà thầu càng thể hiện không đủ tiềm lực tài chính.
Chủ đầu tư cũng phát hiện việc chậm tiến độ thi công của nhà thầu từ rất sớm. Song có lẽ vì yêu cầu tiến độ chung toàn bộ công trình. Chủ đầu tư vẫn đồng ý cho nhà thầu tiếp tục thi công đẩy nhanh năng suất, hoàn thành tiến độ công việc. Chủ đầu tư không có bất kỳ văn bản thông báo chính thống nào cho nhà thầu. Do đó, trong quá trình đề nghị tòa xem xét yêu cầu đơn phương dừng hợp đồng và bồi thường thiệt hại sẽ không đủ căn cứ pháp lý.
Sau khi được luật sư DFC tư vấn, định hướng giải quyết Công ty HV đã triển khai áp dụng đàm phán thương lượng với khách hàng. Sau thời gian đàm phán không được, Công ty HV đã đồng ý chuyển vụ việc ra cơ quan tòa án giải quyết đúng như hướng dẫn của luật sư chúng tôi để gây sức ép buộc bên kia dừng thực hiện hợp đồng, hoàn trả một phần tiền tạm ứng và bồi thường thiệt hại như thỏa thuận trong hợp đồng.
LS. Lê Minh Công