Giải quyết tranh chấp đất lấn chiếm – giáp ranh tại Hưng Yên sau sáp nhập | Luật DFC

Luật Sư: Lê Minh Công

08:04 - 17/11/2025

Hưng Yên sau sáp nhập hành chính và “bài toán đất giáp ranh”

Trong giai đoạn 2024–2025, Hưng Yên triển khai sáp nhập nhiều đơn vị hành chính cấp xã, cấp thôn theo chủ trương tinh gọn bộ máy. Sự thay đổi địa giới hành chính kéo theo hàng loạt hệ quả về quản lý đất đai, xác định ranh giới, cập nhật hồ sơ địa chính.

Trong giai đoạn chuyển tiếp, nhiều địa phương ghi nhận tình trạng lấn chiếm đất công, tranh chấp giáp ranh, san lấp đất nông nghiệp hoặc xây dựng trái phép. Một phần do người dân chưa nắm rõ ranh giới mới; phần khác do bộ máy địa chính – quản lý đất đai thay đổi, dữ liệu bản đồ chưa đồng bộ, tạo “khoảng trống quản lý” dễ phát sinh tranh chấp.

Tình trạng này đặc biệt phổ biến tại các huyện Ân Thi, Văn Giang, Kim Động, Tiên Lữ, nơi tốc độ đô thị hóa cao và giá đất biến động mạnh.

2. Phân biệt hai dạng tranh chấp phổ biến: Lấn chiếm và Giáp ranh

(1) Tranh chấp lấn chiếm đất:
Là hành vi người sử dụng đất tự ý mở rộng ranh giới, sử dụng phần đất thuộc quyền của người khác hoặc của Nhà nước (đất công, hành lang giao thông, thủy lợi…).

Ví dụ: Một hộ dân lấn sang phần mương thủy lợi khi làm nhà, hoặc xây hàng rào vượt ranh thửa đất.

(2) Tranh chấp giáp ranh:
Là tranh chấp giữa hai chủ sử dụng đất liền kề về vị trí ranh giới, mốc giới hoặc diện tích thực tế — thường xảy ra khi có thay đổi bản đồ địa chính sau sáp nhập hoặc do đo đạc, tách thửa chưa thống nhất.

3. Căn cứ pháp lý điều chỉnh

Giải quyết tranh chấp đất lấn chiếm và giáp ranh hiện nay dựa vào các văn bản pháp luật chủ yếu sau:

  • Luật Đất đai năm 2013 (và các quy định sửa đổi, bổ sung sắp có hiệu lực năm 2025);

  • Bộ luật Dân sự 2015 – điều chỉnh quan hệ sở hữu, bồi thường thiệt hại, xác lập quyền sử dụng đất hợp pháp;

  • Nghị định 91/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai;

  • Thông tư 25/2014/TT-BTNMT hướng dẫn bản đồ địa chính và xác định ranh giới thửa đất;

  • Kế hoạch 53/KH-UBND tỉnh Hưng Yên năm 2025: tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm đất đai, không để phát sinh vi phạm mới sau sáp nhập.

Như vậy, ngoài việc xử lý theo Luật Đất đai, Hưng Yên hiện đã có chính sách riêng để rà soát, xử lý các vụ vi phạm phát sinh trong quá trình sáp nhập hành chính.

4. Quy trình giải quyết tranh chấp đất lấn chiếm, giáp ranh tại Hưng Yên

Bước 1. Xác minh, thu thập tài liệu – chứng cứ

Người dân cần kiểm tra:

  • Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ);

  • Trích lục bản đồ, mảnh trích đo thửa đất (mới nhất sau sáp nhập);

  • Biên bản, mốc giới cũ (nếu có);

  • Ảnh hiện trạng, lời chứng của hộ liền kề.

Đối với chính quyền: cần đo đạc thực tế bằng thiết bị GPS và đối chiếu với dữ liệu địa chính mới của xã sau sáp nhập.

Bước 2. Hòa giải tại UBND cấp xã

Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013, hòa giải là bước bắt buộc trước khi khởi kiện.
UBND xã tổ chức cuộc họp với các bên tranh chấp, lập biên bản hòa giải (thành hoặc không thành).

✅ Lưu ý: Biên bản hòa giải là chứng cứ bắt buộc khi khởi kiện ra Tòa án.

Bước 3. Xử lý hành chính (nếu có hành vi vi phạm)

Trường hợp xác định có hành vi lấn chiếm đất công hoặc sử dụng sai mục đích, chính quyền có quyền:

  • Lập biên bản vi phạm;

  • Buộc khôi phục hiện trạng, trả lại đất;

  • Xử phạt theo Nghị định 91/2019/NĐ-CP (phạt từ 5 – 500 triệu đồng tùy hành vi và diện tích).

Bước 4. Khởi kiện tại Tòa án

Nếu hòa giải không thành, người dân có quyền khởi kiện vụ án tranh chấp đất đai tại TAND cấp huyện nơi có đất.
Hồ sơ khởi kiện gồm:

  • Đơn khởi kiện (theo mẫu Tòa án);

  • Biên bản hòa giải không thành;

  • Giấy chứng nhận QSDĐ;

  • Tài liệu chứng minh quyền sử dụng đất, ranh giới, mốc giới, bản đồ, ảnh, nhân chứng,…

Tranh chấp giáp ranh thường yêu cầu thẩm định tại chỗ và định giá tài sản để xác định ranh giới chính xác.

Bước 5. Thi hành án và khôi phục hiện trạng

Sau khi có bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật, cơ quan thi hành án dân sự sẽ phối hợp với Phòng TN&MT, Văn phòng đăng ký đất đai để cắm mốc, đo lại ranh giới và buộc người vi phạm trả lại đất.

5. Những khó khăn đặc thù sau sáp nhập

  • Dữ liệu địa chính chưa đồng bộ: các xã cũ có bản đồ khác nhau, khi sáp nhập phải hợp nhất dữ liệu → dễ lệch ranh.

  • Cán bộ địa chính mới chưa nắm toàn bộ hồ sơ cũ → chậm xử lý, thiếu căn cứ.

  • Người dân lợi dụng giai đoạn chuyển tiếp để san lấp, xây dựng, lấn chiếm đất công.

  • Thiếu biên bản mốc giới cũ → khó xác định ranh thực tế khi tranh chấp.

6. Giải pháp và khuyến nghị pháp lý

Đối với người dân và hộ gia đình:

  • Chủ động đo đạc, cắm mốc ranh giới sau khi xã sáp nhập.

  • Khi phát hiện lấn chiếm, cần lập biên bản hiện trạng, mời cán bộ địa chính chứng kiến.

  • Ưu tiên thương lượng – hòa giải trước khi khởi kiện để tiết kiệm thời gian, chi phí.

Đối với chính quyền địa phương:

  • Rà soát toàn bộ bản đồ địa chính, đối chiếu với hồ sơ lưu trữ trước sáp nhập.

  • Công khai quy hoạch, ranh giới, hành lang bảo vệ công trình công cộng.

  • Tăng cường kiểm tra, xử lý kịp thời vi phạm, tránh để thành tranh chấp phức tạp.

Đối với doanh nghiệp, tổ chức đầu tư:

  • Kiểm tra kỹ ranh giới, quy hoạch trước khi nhận chuyển nhượng đất.

  • Xác lập văn bản thỏa thuận ranh giới với hộ liền kề khi lập dự án, tránh tranh chấp sau này.

7. Kinh nghiệm thực tiễn của Luật DFC tại Hưng Yên

Công ty Luật DFC đã tư vấn và tham gia giải quyết nhiều vụ tranh chấp đất lấn chiếm, giáp ranh tại Hưng Yên – đặc biệt ở các xã mới sáp nhập của huyện Văn Giang và Kim Động.

Nhờ phương châm “ưu tiên thương lượng – đàm phán, hòa giải trước khi khởi kiện”, nhiều vụ việc được giải quyết ổn thỏa, giữ được mối quan hệ láng giềng và tránh kéo dài tố tụng.

DFC thường hướng dẫn khách hàng:

  • Thu thập chứng cứ pháp lý vững chắc (trích lục địa chính, ảnh, nhân chứng);

  • Soạn thư yêu cầu chấm dứt hành vi lấn chiếm – như một cảnh báo pháp lý trước khi kiện;

  • Chỉ khởi kiện khi bên kia cố tình vi phạm hoặc không hợp tác. 

    8. Kết luận

    Sau sáp nhập hành chính, Hưng Yên đứng trước yêu cầu cấp bách về quản lý đất đai minh bạch và thống nhất.
    Việc giải quyết tranh chấp đất lấn chiếm – giáp ranh cần dựa trên chứng cứ địa chính chính xác, thái độ thiện chí, và hướng dẫn pháp lý chuyên nghiệp.

    Luật DFC sẵn sàng đồng hành cùng người dân, doanh nghiệp Hưng Yên trong mọi giai đoạn: từ hòa giải, thương lượng đến khởi kiện, thi hành án.

  • Liên hệ tư vấn miễn phí:
    Công ty Luật DFC – Hệ thống văn phòng tại Hà Nội, Hưng Yên, TP.HCM
    Hotline: 0913.348.538
    Website: www.luatsudfc.vn 

Luật Sư: Lê Minh Công

Luật Sư: Lê Minh Công

Với bề dày kinh nghiệm hơn 20 năm trong ngành tư vấn pháp luật, Luật sư tranh tụng tại Tòa án, Ông Lê Minh Công đã dẫn dắt DFC trở thành một thương hiệu uy tín và chất lượng cho người dân và là một trong những công ty đi đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực tư vấn luật qua tổng đài.