Quyền thừa kế là quyền hợp pháp của mỗi người. Quá trình phân chia thừa kế đất đai đôi khi dẫn đến xung đột giữa những người có quyền và nghĩa vụ. Theo đó, tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài về lĩnh vực đất đai cũng có 3 dạng phổ biến như sau: Tranh chấp về quyền sử dụng đất, Tranh chấp về quyền thừa kế và nghĩa vụ phát sinh trong quá trình sử dụng đất và Các tranh chấp thừa kế liên quan đến đất khác.
Theo Điều 663 Bộ luật dân sự 2015 thì đối tượng tranh chấp thừa kế đất đai có yếu tố nước ngoài thuộc các trường hợp dưới đây:
2. Tranh chấp thừa kế về quyền sử dụng đất có yếu tố nước ngoài
Tranh chấp quyền thừa kế giữa các bên về việc ai là người có quyền thừa kế quyền sử dụng đất hợp pháp. Về bản chất, khi giải quyết tranh chấp thừa kế này, cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải xác định quyền sử dụng đất thuộc về ai. Trong loại tranh chấp này, thường gặp phải các trường hợp như sau:
3. Tranh chấp về quyền thừa kế và nghĩa vụ phát sinh trong quá trình sử dụng đất
Trong loại tranh chấp này, người sử dụng đất hiện tại đã sử dụng đất hợp pháp. Tuy nhiên, khi sử dụng quyền và nghĩa vụ sử dụng đất của họ để thực hiện các giao dịch dân sự dẫn đến tranh chấp. Bản chất của tranh chấp trong những trường hợp này là tranh chấp về hợp đồng dân sự.
Loại tranh chấp này thường xảy ra khi chủ sở hữu có các giao dịch dân sự về quyền sử dụng đất như tranh chấp về quyền và nghĩa vụ trong hợp đồng chuyển nhượng đất, cho thuê quyền sử dụng đất hoặc tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư, thế chấp, bảo lãnh, ...
Bên cạnh đó, một loại tranh chấp khác thuộc loại này là tranh chấp sử dụng đất: Đây là loại tranh chấp liên quan đến việc xác định mục đích sử dụng đất là gì; đặc biệt là tranh chấp đất nông nghiệp và đất lâm nghiệp, giữa đất nông nghiệp và đất thổ cư trong quá trình phân phối và quy hoạch sử dụng.
Thông thường những tranh chấp này rất dễ giải quyết vì trong quá trình giao đất cho người sử dụng, Nhà nước đã xác định mục đích sử dụng đất thông qua quy hoạch sử dụng đất. Tranh chấp chủ yếu là do người sử dụng đất sử dụng sai mục đích so với khi được Nhà nước giao hoặc cho thuê đất.
4. Các tranh chấp thừa kế liên quan đến đất khác
Tranh chấp này thường được thể hiện trong hai loại chính là về tranh chấp quyền thừa kế đất đai và tranh chấp tài sản liên quan đến đất đai khi ly hôn:
Thứ nhất, tranh chấp về quyền sử dụng đất khi vợ chồng ly hôn là trường hợp tranh chấp đất đai hoặc tài sản liên quan đến quyền sử dụng đất khi vợ chồng ly hôn. Tranh chấp có thể là giữa chồng và vợ hoặc giữa một bên ly hôn với gia đình của vợ hoặc chồng hoặc có thể xảy ra khi cha mẹ cho con cái đất, cho đến khi con cái ly hôn, cha mẹ đòi lại ...
Thứ hai, về tranh chấp quyền thừa kế quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với quyền sử dụng đất. Loại tranh chấp này là do một người có quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất chết mà không để lại di chúc hoặc để lại di chúc không phù hợp với các quy định của pháp luật và những người thừa kế có thể không đạt được thỏa thuận chung với nhau về phân chia thừa kế hoặc thiếu kiến thức pháp lý dẫn đến tranh chấp.